Fioletowa pszczoła zadrzechnia to wyjątkowy i rzadki gatunek owada występujący w Polsce. Choć niewiele osób słyszało o tych niezwykłych pszczołach, to warto bliżej przyjrzeć się temu fascynującemu stworzeniu.
Czym jest fioletowa pszczoła zadrzechnia?
Fioletowa pszczoła zadrzechnia to owad z rodziny pszczołowatych, z takimi charakterystycznymi cechami jak fioletowe ubarwienie ciała i metalicznie niebieskie skrzydła. Należy do rodzaju Xylocopa, do którego zalicza się wszystkie gatunki pszczół ciesielskich. Jej nazwa naukowa to Xylocopa violacea.
Fioletowe zabarwienie jest tym, co wyróżnia ją spośród innych pszczół. Ma ono bardzo intensywny, głęboki odcień fioletu, który jest dobrze widoczny na całym ciele. Cechą charakterystyczną tego gatunku jest również duży rozmiar ciała, sięgający nawet 3 cm długości.
Jak wygląda fioletowa pszczoła zadrzechnia?
Fioletowa pszczoła zadrzechnia ma bardzo charakterystyczną budowę ciała, która odróżnia ją od zwykłych pszczół miodnych. Jej tułów jest owalny, raczej krępy i masywny. Owłosienie ma gęste, krótkie, koloru ciemnofioletowego z metalicznym połyskiem. Oczy są duże, ciemnobrązowe. Czułki są krótkie, czarniawe.
Skrzydła tej pszczoły mają bardzo intensywny, głęboki odcień granatowego z metalicznym połyskiem. Są one duże i szerokie, co umożliwia jej sprawny lot. Odnóża są owłosione, o ciemnym ubarwieniu. Mają one szereg adaptacji do kopania nor, takich jak rozwinięte przednie odnóża kopulacyjne czy szczecinki na odwłoku.
Gdzie można spotkać fioletową pszczołę zadrzechnię w Polsce?
Fioletowa pszczoła zadrzechnia jest gatunkiem rzadkim, który występuje tylko w niektórych regionach Polski. Najczęściej można ją spotkać na południu kraju - w Bieszczadach, Pieninach i Beskidach.
Preferuje tereny pagórkowate i górskie, bogate w lasy i łąki kwietne. Szczególnie upodobała sobie okolice z dostępem do starych, dziuplastych drzew, w których wykuwa swoje gniazda. Można ją czasami zobaczyć na kwiatach takich jak koniczyna, wyka czy głóg.
Dlaczego fioletowa pszczoła zadrzechnia jest wyjątkowa?

Fioletowa pszczoła zadrzechnia wyróżnia się wśród innych gatunków pszczół kilkoma cechami.
Po pierwsze, wspomniane już fioletowe ubarwienie jest zupełnie unikalne i nie spotykane u żadnych innych pszczół w Polsce. Kolejną cechą jest bardzo duży rozmiar ciała, znacznie większy od zwykłych pszczół.
Trzecią ważną kwestią jest ograniczony i endemiczny zasięg występowania - fioletówka zadrzechnia żyje tylko na południu Polski. Nie spotkamy jej w innych częściach kraju. To sprawia, że jest gatunkiem rzadkim i chronionym.
Zadrzechnia wyróżnia się także specyficznym, samotniczym trybem życia, w przeciwieństwie do żyjących w koloniach pszczół miodnych.
Fioletowa pszczoła zadrzechnia - opis budowy i zachowania
Budowa ciała fioletowej pszczoły zadrzechni jest dobrze przystosowana do jej trybu życia.
Duże, silne żuwaczki umożliwiają jej gryzienie i obróbkę drewna. Szczecinki na odwłoku służą do zbierania pyłku. Mocne odnóża z ostro zakończonymi goleniami ułatwiają drążenie w drewnie i kopanie nor.
Metalicznie błyszczące skrzydła napędzają skutecznie jej duże ciało w locie. Duże oczy zapewniają dobrą orientację w terenie. Owłosienie chroni przed utratą wody i nadaje charakterystyczne ubarwienie.
Zadrzechnia prowadzi samotniczy tryb życia. Jest mało towarzyska, rzadko można spotkać więcej niż jedną osobnik w jednym miejscu. Unika kontaktu z innymi przedstawicielami swojego gatunku. Jest płochliwa wobec ludzi.
Jaki jest tryb życia fioletowej pszczoły zadrzechni?
Tryb życia tej pszczoły koncentruje się wokół jej gniazda, które sama buduje w pustych konarach lub pniach drzew. Gniazdo ma kilka poziomów połączonych korytarzami. Każdy poziom służy do składania jaj i magazynowania pyłku.
Sezon rozpoczyna się wczesną wiosną, gdy samica budzi się ze snu zimowego. Wtedy zaczyna intensywnie żerować na kwiatach, by zebrać pyłek dla potomstwa. Gdy nagromadzi odpowiedni zapas, składa jaja i zamyka je w komórkach.
Larwy, które się z nich wyklują, żywią się pyłkiem. Dorosłe osobniki żywią się nektarem i pyłkiem kwiatów. Ich ulubionym pożywieniem są kwiaty głogu, wrzosu i koniczyny.
Jesienią samica i samce giną, a zapłodnione samice szukają kryjówki, by przetrwać zimę. Cykl rozpoczyna się na wiosnę. Głównymi wrogami fioletówki są ptaki owadożerne i niektóre ssaki.
Fioletowa pszczoła zadrzechnia a inne pszczoły w Polsce
Fioletowa pszczoła zadrzechnia różni się znacząco od innych pszczół występujących w Polsce.
Przede wszystkim, inne rodzime gatunki pszczół mają zupełnie inne ubarwienie - najczęściej czarne lub brązowe, paskowane na żółto lub pomarańczowo. Nie ma wśród nich fioletowych.
Poza tym zadrzechnia jest znacznie większa od typowych pszczół miodnych czy trzmieli. Te ostatnie osiągają do 2 cm długości, a fioletówka - nawet 3 cm.
Różni się trybem życia - pszczoły miodne tworzą liczne rodziny, a zadrzechnia prowadzi samotny tryb. Ma też inny sposób budowy gniazd i opieki nad potomstwem.
Wszystko to sprawia, że fioletowa pszczoła zadrzechnia jest zupełnie wyjątkowym i oryginalnym gatunkiem pszczoły w polskiej faunie.
Czy fioletowa pszczoła zadrzechnia jest niebezpieczna?
Fioletowa pszczoła zadrzechnia nie jest groźna dla ludzi. W przeciwieństwie do pszczoły miodnej, nie ma żądła, które mogłoby służyć jej do ataku czy obrony.
Co więcej, jest to owad bardzo płochliwy, który stara się unikać kontaktu z ludźmi. W razie zagrożenia szybko ucieka i chowa się w bezpiecznym miejscu.
Nie ma więc powodów, by obawiać się fioletowej pszczoły. Nie atakuje, nie żądli, nie stanowi zagrożenia. Jeśli już się ją zauważy, najlepiej zachować odpowiedni dystans i nie przeszkadzać jej w poszukiwaniu pożywienia.
Podziwianie jej niezwykłego, fioletowego ubarwienia z bezpiecznej odległości na pewno dostarczy niezapomnianych wrażeń i pozwoli docenić tę wyjątkową istotę.
Podsumowanie
Fioletowa pszczoła zadrzechnia to fascynujący przedstawiciel rodzimej fauny, wyróżniający się fioletowym ubarwieniem i dużym rozmiarem ciała. Jest gatunkiem endemicznym, występującym tylko na południu Polski. Prowadzi samotniczy tryb życia, budując gniazda w pniach drzew. Choć rzadko spotykana, to warta obserwacji i ochrony jako wyjątkowy składnik naszej przyrody.