Prosument to coraz popularniejszy termin, który pojawia się w kontekście zrównoważonego rozwoju i transformacji energetycznej. Ale czym dokładnie jest prosument i kto może się tak nazywać? W niniejszym artykule wyjaśnimy, czym charakteryzuje się prosumpcja, jaka jest definicja prosumenta oraz jakie niesie ze sobą korzyści i zagrożenia.
Co to jest prosument - podstawowe informacje
Prosument (prosumer) to połączenie angielskich słów producer (producent) i consumer (konsument). Jest to zatem podmiot, który jednocześnie produkuje i konsumuje dobra, prąd lub usługi.
Najczęściej termin ten stosuje się w odniesieniu do energetyki i gospodarstw domowych, które same wytwarzają energię elektryczną lub cieplną na własne potrzeby, a nadwyżki oddają do sieci energetycznej. Dzięki temu prosument jest jednocześnie producentem i konsumentem energii.
Jaka jest definicja prosumenta?
Ustawową definicję prosumenta wprowadziła ustawa o odnawialnych źródłach energii z 2015 roku. Zgodnie z nią prosumentem jest osoba fizyczna wytwarzająca energię elektryczną na własne potrzeby w mikroinstalacji, przyłączonej do sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV.
Co ważne, status prosumenta przysługuje osobie fizycznej tylko w odniesieniu do mikroinstalacji przyłączonej do sieci dystrybucyjnej w obiekcie tej osoby. Pojęcie prosumenta nie obejmuje zatem osób prawnych czy przedsiębiorców.
Kto może zostać prosumentem? Wymagania
Aby zostać prosumentem, trzeba spełnić kilka podstawowych wymagań:
- Być osobą fizyczną (nie dotyczy firm czy innych podmiotów)
- Posiadać prawo do dysponowania budynkiem, w którym ma powstać mikroinstalacja OZE
- Zamontować mikroinstalację o mocy do 50 kW, np. panele fotowoltaiczne
- Podpisać umowę kompleksową z operatorem sieci dystrybucyjnej
Co istotne, od 2022 roku przepisy umożliwiają zakładanie wspólnych mikroinstalacji dla kilku gospodarstw domowych. Daje to szansę na prosumpcję także osobom mieszkającym w blokach.
Jakie są korzyści z bycia prosumentem?

Decydując się na prosumpcję i montaż własnej mikroinstalacji OZE, można liczyć na szereg korzyści:
- Niższe rachunki za prąd - dzięki samodzielnie wytwarzanej energii elektrycznej
- Wyższa niezależność energetyczna - mniejsze uzależnienie od sieci energetycznej
- Bardziej ekologiczny styl życia - energii z OZE nie towarzyszą emisje CO2
- Wsparcie finansowe - dotacje i ulgi podatkowe na montaż instalacji OZE
- Zwiększenie wartości nieruchomości - dom z własnym źródłem prądu jest atrakcyjniejszy
Jakie są wady i zagrożenia prosumpcji?
Choć prosumpcja ma wiele zalet, warto znać również jej potencjalne wady i zagrożenia:
- Wysoki koszt początkowy instalacji OZE
- Problemy techniczne związane z montażem i eksploatacją instalacji
- Spadek opłacalności w razie zmian prawnych i regulacji rynku energii
- Uzależnienie produkcji prądu od warunków pogodowych (w przypadku OZE)
- Konieczność dostosowania instalacji elektrycznej w budynku
Jak zostać prosumentem - poradnik krok po kroku
Aby zostać prosumentem, należy wykonać następujące kroki:
- Sprawdzić, czy budynek nadaje się do montażu mikroinstalacji OZE
- Dobrać rodzaj i moc instalacji do swoich potrzeb
- Sprawdzić możliwości uzyskania dofinansowania lub ulg podatkowych
- Wybrać wykonawcę instalacji i podpisać z nim umowę
- Poinformować operatora sieci o montażu mikroinstalacji
- Podpisać z operatorem umowę kompleksową lub o prosumpcji
- Zamontować instalację zgodnie z wymogami prawa budowlanego
- Dokonać zgłoszenia mikroinstalacji w urzędzie i otrzymać numer PPE
- Rozpocząć wytwarzanie prądu na własne potrzeby i zacząć oszczędzać!
Przyszłość prosumpcji w Polsce i na świecie
Eksperci przewidują bardzo dynamiczny rozwój prosumpcji energii w najbliższych latach. Wynika to z rosnącej świadomości ekologicznej społeczeństwa, postępu technologicznego oraz spadających cen instalacji OZE. Rządy wielu państw, w tym Polski, wspierają prosumentów w ramach programów transformacji energetycznej. Dzięki temu produkcja prądu przez indywidualnych odbiorców może stać się powszechnym modelem.
Podsumowanie
Prosument to nowoczesny model zrównoważonej konsumpcji energii, łączący zalety produkcji na własne potrzeby z korzyściami płynącymi z bycia odbiorcą prądu. Coraz więcej osób decyduje się na własne mikroinstalacje OZE, by zmniejszyć rachunki za energię elektryczną i poprawić bilans ekologiczny swojego gospodarstwa domowego. Choć prosumpcja wiąże się z pewnymi wyzwaniami, wiele wskazuje na to, że w najbliższej przyszłości może stać się powszechnym sposobem na czystą, niezależną i tania energię.