Fotowoltaika staje się coraz bardziej popularnym sposobem na pozyskiwanie czystej energii elektrycznej prosto ze słońca. Wielu właścicieli domów jednorodzinnych decyduje się na montaż paneli fotowoltaicznych, aby zmniejszyć rachunki za prąd i chronić środowisko. Jednak czym właściwie jest fotowoltaika i jak działają systemy PV? Odpowiadamy na najważniejsze pytania.
Czym jest fotowoltaika i jak działa?
Fotowoltaika (PV) to technologia pozwalająca na bezpośrednią konwersję energii słonecznej na prąd elektryczny. Wykorzystuje do tego specjalne urządzenia zwane ogniwami lub panelami fotowoltaicznymi. Są one wykonane z materiałów półprzewodnikowych, najczęściej krzemu. Pod wpływem promieniowania słonecznego w ogniwach zachodzi efekt fotowoltaiczny, czyli wytwarzanie napięcia elektrycznego. Montując panele PV na dachu i podłączając je do instalacji domowej, możemy korzystać z wyprodukowanej w ten sposób energii elektrycznej.
Instalacja fotowoltaiczna składa się z paneli, falownika przetwarzającego prąd stały na zmienny oraz okablowania i zabezpieczeń. Wyprodukowany prąd może być zużywany na bieżące potrzeby domu lub oddawany do sieci elektroenergetycznej. Nadwyżki energii są "magazynowane" w wirtualnym koncie prosumenta. Fotowoltaika pozwala więc nie tylko oszczędzać na rachunkach za energię elektryczną, ale też zarabiać na jej sprzedaży.
Ile kosztuje instalacja paneli fotowoltaicznych w domu?
Koszt montażu domowej fotowoltaiki zależy od wielu czynników, m.in. mocy i liczby paneli, rodzaju falownika, konstrukcji montażowej czy okablowania. Orientacyjny koszt instalacji o mocy 5 kWp wynosi ok. 25-35 tys. zł brutto. Na kwotę tą składają się m.in:
- Panele fotowoltaiczne - koszt ok. 10-15 tys. zł
- Falownik - 3-6 tys. zł
- Konstrukcja i materiały montażowe - 2-4 tys. zł
- Okablowanie i rozdzielnia prądu - 2-3 tys. zł
- Prace montażowe i uruchomieniowe - 3-5 tys. zł
Na całkowity koszt wpływają też ewentualne dodatki typu system monitoringu, magazyn energii czy instalacja odgromowa. Montaż fotowoltaiki można sfinansować z własnych środków lub skorzystać z dofinansowania, np. z programu "Mój Prąd".
Jakie są rodzaje instalacji fotowoltaicznej i ich zalety?
Wyróżniamy dwa podstawowe typy instalacji PV:
- Instalacja on-grid - podłączona do sieci elektroenergetycznej. Nadmiar wyprodukowanej energii oddaje do sieci. Nie wymaga akumulatorów.
- Instalacja off-grid - autonomiczna, niepodłączona do sieci. Wymaga zastosowania akumulatorów do magazynowania nadwyżek energii.
Instalacje on-grid są zdecydowanie popularniejsze i tańsze w montażu. Pozwalają na pobieranie prądu z sieci w razie potrzeby oraz rozliczanie nadwyżek. Instalacje off-grid dają większą niezależność, ale są droższe i bardziej skomplikowane.
Jak dobrać moc instalacji fotowoltaicznej do potrzeb domu?
Aby dobrać optymalną moc instalacji PV, należy znać średnie roczne zużycie prądu w gospodarstwie domowym. Zalecane jest, aby moc paneli pokrywała ok. 60-80% zapotrzebowania na energię elektryczną w domu. Przy większych mocach rośnie ilość nadwyżek oddawanych do sieci bez korzyści finansowych.
Dla domu jednorodzinnego o powierzchni 150 m2 i 4-osobowej rodziny wystarczająca będzie instalacja o mocy 4-6 kWp. Precyzyjne wyliczenie optymalnej wielkości systemu PV wykonuje projektant na podstawie rachunków za prąd i charakterystyki domu.
Jakie są korzyści z montażu paneli PV na dachu domu?
Decydując się na montaż fotowoltaiki, możemy liczyć na szereg korzyści, takich jak:
- Niższe rachunki za energię elektryczną nawet o 70-90%
- Zwiększenie wartości i atrakcyjności domu
- Niezależność energetyczna i ekologiczne ogrzewanie
- Dofinansowanie do inwestycji, np. z programu "Mój Prąd"
- Możliwość sprzedaży nadwyżek energii do sieci
Inwestycja w fotowoltaikę zwraca się zazwyczaj po 6-8 latach. Panel PV może bezawaryjnie produkować prąd przez 25-30 lat. To nie tylko oszczędność pieniędzy, ale i sposób na walkę ze smogiem.
Gdzie najlepiej zamontować panele słoneczne i jak ustawić?
Idealnym miejscem na montaż paneli PV jest dach budynku nachylony w kierunku południowym lub południowo-wschodnim. Panele montuje się pod kątem ok. 30-40 stopni, aby maksymalizować napromieniowanie słoneczne. Nie zaleca się montowania fotowoltaiki na ścianach budynku ze względu na gorszą efektywność.
Panele PV montuje się na specjalnych systemach aluminiowych lub za pomocą płyt kotwiących. Ważne jest zachowanie przerw między rzędami, aby uniknąć zacienienia. Najlepsza wydajność osiągana jest przy panelach skierowanych dokładnie na południe.
Jakie certyfikaty i dofinansowania przysługują na fotowoltaikę?
Montując instalację PV można ubiegać się o następujące certyfikaty i dotacje:
- Certyfikaty instalatora OZE (odnawialnych źródeł energii)
- Dotacje z programu "Mój Prąd" - do 5 tys. zł na dom jednorodzinny
- Ulga termomodernizacyjna w podatku dochodowym
- Odofinansowanie z programu "Czyste Powietrze"
Aby otrzymać dotację z "Mojego Prądu", instalacja PV musi być wykonana przez certyfikowanego instalatora. Przysługuje na montaż z magazynem energii lub bez.
Jak działają magazyny energii i czy warto je stosować?
Magazyn energii (akumulatory) pozwalają "zatrzymać" nadwyżki wyprodukowanego prądu i wykorzystać je wtedy, gdy panele PV nie pracują (noc, zachmurzenie). Zwiększają autonomię i bezprzerwowość zasilania domu.
Z akumulatorów korzysta się głównie w instalacjach off-grid, ale montuje je także w on-grid, aby zwiększyć autokonsumpcję prądu z własnej fotowoltaiki. Koszt magazynów energii to ok. 10-15 tys. zł w zależności od pojemności.
Podsumowanie
Instalacja fotowoltaiczna to doskonały sposób na pozyskiwanie czystej energii elektrycznej prosto ze słońca. Panele PV montowane na dachu domu jednorodzinnego mogą zapewnić nawet 70-90% zapotrzebowania na prąd. Inwestycja w fotowoltaikę to nie tylko oszczędność pieniędzy, ale i sposób na ochronę środowiska oraz walkę ze smogiem. Przy obecnych cenach energii, zwraca się już po 6-8 latach. Aby cieszyć się słonecznym prądem, wystarczy dobrać odpowiednią moc instalacji, wybrać wysokiej jakości podzespoły i zlecić montaż certyfikowanemu instalatorowi.
Najczęstsze pytania dotyczące fotowoltaiki
Jaka powinna być optymalna moc instalacji PV w domu?
Dla domu jednorodzinnego o powierzchni ok. 150 m2 optymalna moc to 4-6 kWp. Pokryje to ok. 60-80% zapotrzebowania na prąd.
Ile kosztuje montaż instalacji fotowoltaicznej?
Średni koszt instalacji PV o mocy 5 kWp to ok. 25-35 tys. zł. Duży wpływ na cenę mają koszt paneli i falownika.
Jakie panele PV wybrać?
Najlepsze są panele monokrystaliczne, choć nieco droższe od polikrystalicznych. Ważna jest dobra jakość i moc paneli rzędu 300-400 Wp.
Gdzie zamontować panele fotowoltaiczne?
Najlepiej na połaci dachu skierowanej na południe lub południowy-wschód. Optymalny kąt to ok. 30-40 stopni.
Ile trwa zwrot z inwestycji w fotowoltaikę?
Przy obecnych cenach prądu okres zwrotu wynosi ok. 6-8 lat. Duże znaczenie ma też dofinansowanie, np. z programu "Mój Prąd".