Fotowoltaika staje się coraz popularniejszym sposobem na pozyskiwanie energii elektrycznej. Aby móc korzystać z własnej instalacji PV, konieczny jest specjalny licznik dwukierunkowy. Jak działa taki licznik i jakie są jego zalety? Przyjrzyjmy się bliżej.
Jak działa licznik dwukierunkowy fotowoltaiki?
Licznik dwukierunkowy, zwany również licznikiem net metering, umożliwia pomiar zużycia i oddawania energii elektrycznej do sieci. Posiada on dwa niezależne układy pomiarowe - jeden mierzy pobór prądu z sieci, a drugi ilość energii wprowadzonej do sieci z instalacji PV. Dzięki temu możliwe jest precyzyjne określenie różnicy pomiędzy pobraną i oddaną energią.
Nadwyżkę wyprodukowanej energii trafia do sieci dystrybucyjnej i zostaje zmagazynowana w formie wirtualnego depozytu. Kiedy instalacja PV nie produkuje wystarczająco dużo energii, by pokryć bieżące zapotrzebowanie, energia pobierana jest z sieci, ale rozliczenie następuje w pierwszej kolejności z depozytu. Dzięki temu można optymalnie wykorzystać nadwyżki z własnej instalacji.
Czym różni się licznik dwukierunkowy od zwykłego?
Zasadnicza różnica między licznikiem dwukierunkowym a tradycyjnym licznikiem jednokierunkowym polega na możliwości pomiaru energii w obu kierunkach. Zwykły licznik mierzy jedynie ilość pobranej energii elektrycznej z sieci dystrybucyjnej.
Licznik jednokierunkowy nie pozwala zatem rozliczać energii wprowadzonej do sieci, co uniemożliwia sensowne korzystanie z instalacji fotowoltaicznej na potrzeby własne. Możliwa jest co najwyżej sprzedaż całości wyprodukowanej energii do sieci.
Tylko dwukierunkowy licznik energii elektrycznej daje możliwość pomiaru w dwie strony i tym samym precyzyjnego monitorowania wyprodukowanej i zużytej energii. To z kolei pozwala na realne oszczędności w rachunkach za prąd.
Jakie są rodzaje liczników dwukierunkowych do fotowoltaiki?
Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje liczników dwukierunkowych:
- Licznik indukcyjny - starszy typ licznika, działający na zasadzie indukcji elektromagnetycznej. Charakteryzuje się stosunkowo niską dokładnością pomiaru.
- Licznik elektroniczny - nowszy typ licznika, wykorzystujący układy elektroniczne. Zapewnia znacznie większą dokładność pomiaru energii.
Dodatkowo liczniki dwukierunkowe dzielimy ze względu na:
- Liczbę faz - jedno lub trójfazowe.
- Sposób montażu - przyłączeniowe, zabudowane lub zintegrowane.
- Sposób odczytu danych - z wyświetlaczem lub bez, z interfejsem komunikacyjnym lub bez.
Dla instalacji fotowoltaicznych najlepszym rozwiązaniem są liczniki elektroniczne, co najmniej jednofazowe, z wbudowanym interfejsem komunikacyjnym umożliwiającym zdalny odczyt danych.
Kiedy potrzebny jest licznik dwukierunkowy do fotowoltaiki?
Licznik dwukierunkowy jest niezbędny, aby móc w pełni wykorzystać potencjał instalacji fotowoltaicznej podłączonej do sieci elektroenergetycznej. Pozwala on na:
- Monitorowanie ilości energii wyprodukowanej i oddanej do sieci.
- Określenie wielkości zużycia własnego wytworzonej energii.
- Rozliczenie się z zakładem energetycznym za pobraną energię z sieci.
- Uzyskanie bonusów za nadwyżki oddane do sieci.
Bez dwukierunkowego licznika fotowoltaika nie będzie w stanie efektywnie współpracować z siecią elektroenergetyczną i przynosić realnych oszczędności. Jest to zatem kluczowy element każdej instalacji PV podłączonej do sieci.
Jak zamontować licznik dwukierunkowy do fotowoltaiki?
Montaż licznika dwukierunkowego do instalacji fotowoltaicznej wymaga zgłoszenia tego faktu do lokalnego operatora sieci dystrybucyjnej i zlecenia wykonania prac uprawnionemu elektrykowi. Samodzielny montaż jest niedozwolony.
Podstawowe kroki montażu licznika dwukierunkowego:
- Zgłoszenie operatorowi sieci chęci montażu licznika dwukierunkowego.
- Demontaż starego licznika jednokierunkowego.
- Instalacja nowego licznika w miejscu starego.
- Podłączenie licznika z układem pomiarowym i systemem fotowoltaicznym.
- Sprawdzenie poprawności działania licznika.
- Plombowanie licznika przez operatora sieci.
Czynności te powinny wykonać wyłącznie uprawnieni specjaliści, co gwarantuje poprawność i bezpieczeństwo montażu.
Ile kosztuje licznik dwukierunkowy do fotowoltaiki?
Koszt licznika dwukierunkowego jest zależny przede wszystkim od jego rodzaju i możliwości technicznych. Cena licznika jednofazowego zaczyna się od około 500 zł. Liczniki trójfazowe są droższe - ich ceny zaczynają się od ok. 1000 zł.
Dodatkowo trzeba uwzględnić koszt demontażu starego licznika i montażu nowego, który może wynieść ok. 200-300 zł.
Łączny koszt pozyskania i instalacji nowoczesnego licznika dwukierunkowego to zwykle 1500-2000 zł w przypadku instalacji jednofazowych lub ok. 2500 zł dla trójfazowych.
Gdzie kupić dobry i tani licznik dwukierunkowy?
Liczniki dwukierunkowe objęte są ochroną prawną, dlatego mogą być montowane wyłącznie przez uprawnione podmioty. Nie ma możliwości samodzielnego zakupu licznika i montażu.
Jednak można kupić tańszy model bezpośrednio u producenta, a następnie zlecić jego montaż licencjonowanemu elektrykowi. Dobrym rozwiązaniem są sprawdzeni producenci, tacy jak:
- Landis+Gyr
- Iskra
- Apator
- ZPA Lem
Warto porównać ich oferty i wybierać nowoczesne, elektroniczne liczniki z funkcją zdalnego odczytu danych.
Jak odczytać licznik dwukierunkowy fotowoltaiki?
Odczyt licznika dwukierunkowego odbywa się analogicznie do tradycyjnego licznika energii elektrycznej. Należy odczytać wskazania na wyświetlaczu dla energii czynnej pobranej i oddanej do sieci. Nowoczesne liczniki umożliwiają odczyt zdalny przez dedykowane systemy.
Na podstawie odczytu można określić w danym okresie rozliczeniowym:
- Ilość wyprodukowanej energii
- Ilość energii zużytej na własne potrzeby
- Ilość energii oddanej do sieci
- Bilans energii pobranej i oddanej
Regularny odczyt licznika pozwala kontrolować efektywność instalacji PV i optymalizować jej pracę.
Podsumowanie
Licznik dwukierunkowy jest niezbędnym elementem instalacji fotowoltaicznej podłączonej do sieci elektroenergetycznej. Pozwala on dokładnie rozliczać zużytą i wyprodukowaną energię elektryczną, dzięki czemu możliwe jest ograniczenie rachunków za prąd i maksymalizacja efektów wynikających z posiadania własnej instalacji PV. Warto zadbać o wysokiej jakości licznik z funkcją zdalnego odczytu, aby móc w pełni monitorować pracę instalacji fotowoltaicznej.