Śledzenie położenia słońca przez instalacje fotowoltaiczne to obecnie jedno z najskuteczniejszych rozwiązań podnoszących wydajność systemów PV. Zastosowanie trackerów, czyli urządzeń automatycznie ustawiających panele w optymalnym kącie względem słońca, pozwala zwiększyć produkcję energii nawet o 40% w porównaniu do stacjonarnych, nieruchomych konstrukcji. Wraz ze wzrostem popularności fotowoltaiki, rośnie również zainteresowanie trackerami solarnymi wśród właścicieli domów i firm.
Na czym polega śledzenie słońca przez panele PV?
Podstawową zasadą działania systemów fotowoltaicznych jest maksymalizacja ilości energii słonecznej pochłanianej przez ogniwa PV. Im większa powierzchnia paneli znajduje się prostopadle do promieni słonecznych, tym wyższa jest ich sprawność. Problem w tym, że położenie słońca na niebie zmienia się w ciągu dnia i w zależności od pory roku. Stacjonarne montaże paneli są zoptymalizowane tylko dla jednego, ściśle określonego kąta.
Trackery fotowoltaiczne eliminują ten problem, stale korygując ustawienie modułów PV tak, aby jak najlepiej wykorzystywały energię słoneczną. Urządzenia te wyposażone są w czujniki światła i silniki, które obracają panele, podążając za pozorną wędrówką słońca. Dzięki trackerom można znacząco zwiększyć ilość wytwarzanej energii elektrycznej z tej samej powierzchni instalacji.
Jak działają trackery fotowoltaiczne?
Tracker składa się z ramy nośnej, na której zamontowane są moduły PV oraz mechanizmu napędowego z silnikami i czujnikami. Całość jest przymocowana do gruntu za pomocą śrub fundamentowych lub pali. Sterowanie odbywa się automatycznie, bez ingerencji użytkownika. Trackery wyposażone są w kontrolery, które na bieżąco analizują dane pomiarowe i obliczają optymalne położenie paneli.
Systemy jednoosiowe poruszają modułami tylko w płaszczyźnie wschód-zachód, podążając za pozornym ruchem Słońca. Trackery dwuosiowe dodają również ruch w płaszczyźnie pionowej, co pozwala precyzyjnie ustawiać kąt padania promieni słonecznych przez cały rok. Najnowsze trackery potrafią też samodzielnie parkować panele w pozycji bezpiecznej w przypadku silnych wiatrów.
Jakie są rodzaje trackerów paneli fotowoltaicznych?
Trackery PV można podzielić według kilku kryteriów:
- Ze względu na ilość osi obrotu:
- Jednoosiowe (E-W) – obracają modułami tylko w poziomie
- Dwuosiowe (azymutalne) – dodają ruch w pionie
- Ze względu na konstrukcję:
- Niezależne – każdy panel porusza się niezależnie
- Współdzielone – panele zamontowane na wspólnej ramie
- Ze względu na podłoże:
- Napowierzchniowe – mocowane na gruncie
- Nadwodne – pływające na powierzchni zbiorników
Najpopularniejsze są trackery jednoosiowe o współdzielonej konstrukcji, montowane na ziemi obok domu lub firmy. Tego typu systemy zapewniają najlepszy stosunek ceny do zysków produkcyjnych.
Czym różnią się trackery 1-osiowe i 2-osiowe?
Podstawowa różnica między trackerami jedno- i dwuosiowymi polega na zakresie ruchu paneli fotowoltaicznych. Trackery 1-osiowe obracają modułami tylko wokół osi pionowej, w płaszczyźnie ze wschodu na zachód. Pozwala to optymalizować ułożenie paneli względem Słońca w ciągu dnia.
Trackery 2-osiowe, oprócz ruchu wschód-zachód, dodają możliwość kontrolowania kąta nachylenia w pionie. Daje to dużo większą precyzję ustawiania modułów pod kątem optymalnym dla danej pory dnia i roku. Trackery dwuosiowe są droższe, ale pozwalają zwiększyć produkcję nawet o kilkanaście procent w stosunku do jednoosiowych.
Ile kosztuje tracker fotowoltaiczny do domu?
Ceny trackerów słonecznych są zależne przede wszystkim od ich wielkości i rodzaju konstrukcji. Trackery jednoosiowe do montażu przydomowych instalacji PV o mocy 2-5 kWp kosztują zazwyczaj 4000-8000 zł. Duże trackery dla farm fotowoltaicznych mogą kosztować nawet 20 000-30 000 zł.
Dodatkowo należy doliczyć koszt instalacji i rozbudowy konstrukcji montażowych. Mimo wyższych nakładów inwestycyjnych, tracker szybko się zwraca dzięki wzrostowi produkcji energii. Przy dobrych warunkach nasłonecznienia okres zwrotu wynosi 5-7 lat.
Jaka jest żywotność trackerów PV?
Nowoczesne trackery fotowoltaiczne projektowane są z myślą o wieloletniej, bezawaryjnej pracy. Ich szacunkowa żywotność wynosi około 20-25 lat. Jest ona porównywalna z trwałością samych paneli PV. Elementy mechaniczne i silniki są odporne na działanie czynników atmosferycznych.
Kluczowe znaczenie ma wysoka jakość produkcji, dlatego warto kupować trackery renomowanych firm, najlepiej z min. 10-letnią gwarancją. Prawidłowa konserwacja i przeglądy serwisowe co 2-3 lata pozwolą wydłużyć żywotność systemów śledzenia słońca jeszcze bardziej.
Gdzie można kupić trackery do paneli fotowoltaicznych?
Trackery PV można kupić w sklepach internetowych i stacjonarnych z branży fotowoltaicznej. Oprócz gotowych produktów dostępne są też zestawy montażowe do samodzielnego złożenia. Dobrym rozwiązaniem jest zakup trackerów razem z panelem od jednego producenta/sprzedawcy.
Rekomendowani producenci trackerów PV to m.in. Soltec, SunPower, GameChange Solar, Arctech Solar, Convert Italia, Sun Action Trackers. Przy wyborze warto zwrócić uwagę na typ napędu (hydrauliczny lub elektryczny), system parkowania i liczbę osi obrotu.
Jak zamontować tracker PV krok po kroku?
Instalacja trackerów fotowoltaicznych przebiega następująco:
- Przygotowanie terenu i fundamentów - palowanie lub wiercenie na głębokość przemarzania gruntu
- Montaż słupów i belek nośnych trackera
- Zamocowanie silników i mechanismów napędowych
- Podłączenie elektroniki sterującej
- Zamontowanie paneli PV na konstrukcji
- Podłączenie kabli i uruchomienie systemu
- Test poprawności działania
Montaż trackerów lepiej zlecić doświadczonej firmie, aby uniknąć błędów i zapewnić gwarancję. Dobrze jest też wykonać uprzednio projekt rozmieszczenia i symulację cieniowania.
Podsumowanie
Trackery fotowoltaiczne to innowacyjne urządzenia, które automatycznie ustawiają panele słoneczne w optymalnym kierunku. Pozwalają one znacząco zwiększyć ilość energii elektrycznej produkowanej z instalacji PV przez maksymalizację wykorzystania promieniowania słonecznego. Mimo wyższych kosztów inwestycyjnych, zastosowanie trackerów szybko się zwraca - nawet w ciągu 5-7 lat. To obecnie jedna z najlepszych metod podniesienia opłacalności systemów fotowoltaicznych.